علت سرطان پروستات چیست؟ سرطان پروستات یکی از سرطانهای شایع در بین آقایان است که حتی گاهی ممکن است تا 15 سال روند گسترش آن به سایر نقاط بدن طول بکشد. شناخت علت سرطان پروستات برای پیشگیری و حتی درمان این بیماری تأثیرگذار است.
این سرطان از رشد کنترل نشده سلولهای غیرطبیعی در غده پروستات ایجاد میشود. بسته به نوع سرطان یعنی خوش خیم یا بدخیم بودن آن، شرایط بیمار متفاوت خواهد بود. هرچند که این سرطان حتی در نوع تهاجمی ممکن است گاهی تهدیدی برای زندگی نباشد.
اگرچه این بیماری نسبت به بسیاری از سرطانهای دیگر کمتر خطرناک است، اما بی توجهی به آن میتواند باعث جدا شدن سلولهای بیمار از پروستات و پخش شدن آنها در سایر نقاط بدن شود.
این سلولها از روشهای مختلف مثل غدد لنفاوی و عروق خونی به نقاط مختلف بدن منتقل میشوند. در این راهنمای آموزشی قرار است به صورت اختصاصی به بررسی چندین علت سرطان پروستات بپردازیم.
علت سرطان پروستات
شناخت علت سرطان پروستات برای مردانی که هنوز فاصله زیادی با بروز این بیماری دارند، میتواند در پیشگیری از ابتلا به آن مؤثر باشد. این سرطان بیشتر افراد مسن را درگیر میکند. به طوری که بر اساس آمارهای دریافتی از هر 10 مورد فرد مبتلا به این بیماری، حدود 6 نفر از آنها بالای 65 سال سن دارند.
از طرف دیگر نرخ درگیری این سرطان در بین مردان جوان تر بسیار پایین است. این نرخ کمتر از 1 درصد برای افراد زیر 50 سال است، بنابراین علت سرطان پروستات هر چه که باشد، کمتر میتواند افراد جوان تر را درگیر کند.
اما شناخت عوامل و علت سرطان پروستات و داشتن یک سبک زندگی سالم از سنین جوانی میتواند خطر بروز این بیماری دردسرساز را در سالهای پیش روی افراد کاهش دهد. اگرچه تا کنون پزشکان نتوانسته اند علت سرطان پروستات را به صورت قطعی مشخص کنند، اما برخی عوامل زیر میتوانند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند.
سن
سن یکی از فاکتورهای تأثیرگذار و به عنوان یک علت سرطان پروستات محسوب میشود. همانطور که گفتیم این بیماری بیشتر در افراد مسن دیده میشود. اگرچه سرطان پروستات به صورت موردی در افراد 30 تا 40 ساله هم بروز پیدا کرده است.
طبق آمارها از هر 8 نفر ممکن است 1 نفر به سرطان پروستات مبتلا شود. این بیماری شایع تنها در سال جاری در آمریکا 268490 نفر را درگیر کرده است که از این تعداد 34500 نفر از آنها بر اثر این بیماری فوت کرده اند.
سابقه خانوادگی
جالب است بدانید که مطالعات ژنتیکی نشان میدهند که عوامل ارثی میتوانند به عنوان یک علت سرطان پروستات در نظر گرفته شوند. بر این اساس افرادی که یک یا چند عضو از خانواده آنها به این بیماری مبتلا شده اند یا در حال حاضر سرطان پروستات دارند، بین 10 تا 15 درصد نسبت به سایر افراد بیشتر در خطر ابتلا به این سرطان هستند. بنابراین وابستگی فامیلی و سابقه خانوادگی هم میتواند تا حدی بر سرطان پروستات تأثیر بگذارد.
تغییرات ژنی
تغییرات ژنی را نیز میتوان دیگر علت سرطان پروستات دانست. جهش و تغییر ژنها میتوانند خطر ابتلا به این بیمار را تا حدی افزایش دهند. البته گفته میشود احتمالاً درصد پایینی از افراد مبتلا به سرطان پروستات به دلیل جهش ژنی به این مشکل مبتلا شده اند.
برای مثال طی تحقیقات انجام شده جهش ژنهایی مانند (BRCA1) یا (BRCA2) رابطه مستقیمی با بروز سرطان پروستات دارند. همچنین سندرم لینچ هم که به دلیل تغییر ژنی رخ میدهد، بر این سرطان تأثیرگذار است.
رژیم غذایی
دقیقاً نمیتوان گفت که رژیم غذایی یک علت سرطان پروستات است یا خیر، اما برخی یافتهها نشان میدهند که بعضی رژیمهای غذایی رابطه ای با بروز این بیماری دارند. برای مثال گفته میشود مردانی که لبنیات بیشتری میخورند، ممکن است بیشتر در معرض خطر باشند.
اگرچه بسیاری از مطالعات مشابه چنین ادعایی را رد کرده اند. به طور کلی ممکن است مصرف چربیها، گوشتها و کلسیم تا حدودی بر بروز این بیماری مؤثر باشند.
نژاد و منطقه جغرافیایی
فارغ از نژاد و منطقه جغرافیایی میتوان گفت که تمام مردان در معرض خطر بروز سرطان پروستات هستند. اگرچه در این بین ممکن است مردان آفریقایی و آمریکایی بیشتر از سایر نژادها به این بیماری مبتلا شوند.
بر اساس آمارهای به دست آمده از هر 100 مرد آمریکایی حدود 3 نفر از آنها در طول زندگی خود به بیماری سرطان پروستات مبتلا میشوند. از این تعداد هم حدود 2 تا 3 نفر از آنها ممکن است بر اثر این بیماری فوت کنند. پس علت سرطان پروستات در بسیاری از مواقع میتواند نژاد فرد باشد.
عوامل کمتر تأثیرگذار در سرطان پروستات
همانطور که گفتیم چندان مشخص نیست که علت سرطان پروستات چه چیزی است. اما بر اساس سالها مطالعه روی افراد مبتلا به این بیماری و گروههای سالم، برخی عوامل خطر مشخص شده اند که میتوانند بروز تأثیر سرطان پروستات را افزایش دهند. عواملی که ممکن است به مرور باعث تبدیل سلولهای سالم پروستات به سلولهای سرطانی خوش خیم و بدخیم شوند.
شناخت علت سرطان پروستات و تمام عواملی که میتوانند به نوعی باعث این بیماری شوند، میتوانند افراد در معرض خطر را برای تغییر سبک زندگی آگاه کنند. علاوه بر علل بالا، در ادامه به ذکر مواردی میپردازیم که با درصد کمتری میتوانند در بروز سرطان پروستات نقش داشته باشند.
افراد دارای اضافه وزن
افراد دارای اضافه وزن هم میتوانند در لیست افراد پرخطر برای ابتلا به بیماری سرطان پروستات قرار بگیرند. چاقی یکی از معضلات جوامع امروزی است که خود میتواند عامل بروز بسیاری از بیماریها باشد.
بر اساس یک مطالعه موردی افرادی که از یک رژیم با کالری بالا پیروی میکنند تا 115 درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات موضعی قرار دارند.
استعمال دخانیات، از علل سرطان پروستات
اگرچه استعمال دخانیات میتواند باعث بروز بسیاری از بیماریها شود، اما محققان تا کنون ارتباط چندان دقیقی بین مصرف سیگار یا دخانیات مشابه با سرطان پروستات پیدا نکرده اند. از سویی دیگر در حالی که مصرف سیگار نمیتواند علت سرطان پروستات باشد، اما خطر مرگ افراد مبتلا به این بیماری را افزایش میدهد.
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
افرادی که به صورت مداوم در معرض استنشاق مواد شیمیایی خصوصاً نمونههای سرطان زا هستند به علاوه افراد در معرض تشعشعات مختلف، ممکن است نسبت به سایرین بیشتر به این بیماری دچار شوند. زیرا مواد شیمیایی ممکن است باعث جهش (DNA) در سایر اندامها شود و همین جهش بر روی سلامت پروستات تأثیرات منفی داشته باشد.
التهاب پروستات
التهاب پروستات هم میتواند از دیگر فاکتورهای ابتلا به این بیماری محسوب شود. این علت سرطان پروستات در طی مطالعات بررسی شد و نتایج این بررسیها نشان دادند که التهاب پروستات میتواند در سرطانی کردن این ناحیه اثربخش باشد. اگرچه تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.
وازکتومی
وازکتومی به عنوان یک عمل جراحی سرپایی برای مردانی محسوب میشود که قصد دارند توانایی باروری خود را مختل کنند. بر این اساس گفته میشود افرادی که وازکتومی کرده اند ممکن است بیشتر در خطر ابتلا به سرطان پروستات باشند.
عفونت های مقاربتی
عفونتهای مقاربتی از جمله علل اصلی ایجاد التهاب در پروستات محسوب میشوند. به همین دلیل محققان در تلاش بودند که درک کنند آیا بیماریهایی مثل کلامیدیا به عنوان یک عفونت مقاربتی روی سرطانی شدن پروستات تأثیر دارند یا خیر. بر این اساس هنوز نتیجه قطعی در این زمینه به دست نیامده است.
قد، علت سرطان پروستات
جالب است بدانید که قد هم ممکن است یک علت سرطان پروستات باشد. اگرچه مطالعات به طور مشخص عامل قد را در ابتلا به سرطان پروستات مؤثر ندانسته اند، اما افراد قد بلندتر در مقایسه با افراد کوتاه قد 21 درصد بیشتر در معرض خطر بروز انواع سرطانهای تهاجمی تر قرار دارند.
کادمیوم
کادمیوم یک فلز خاکستری رنگ، سمی و البته سرطان زا محسوب میشود که در ساخت انواع تجهیزات آلیاژی کاربرد دارد. این سم فلزی که نگرانی شغلی و زیست محیطی زیادی پیرامون آن وجود دارد، میتواند در برخی موارد منجر به ایجاد سرطان پروستات از نوع بدخیم شود. اگرچه دیگر مطالعات این ارتباط را رد میکنند.
علت سرطان پروستات تهاجمی چیست؟
تا اینجا با علت سرطان پروستات آشنا شدیم. اما یکی از پرسشهای مهم در این زمینه علت سرطان پروستات تهاجمی است. با توجه به آنچه تا کنون بررسی کرده ایم، عامل مشخصی در بروز این بیماری آن هم نوع بدخیم و تهاجمی سرطان پروستات وجود ندارد. هرچند که عوامل خطر بسیار زیاد هستند.
به طور کلی هر چیزی که باعث افزایش تولید تستوسترون شود، میتواند در رشد سلولهای سرطانی مؤثر باشد. زیرا سطح بالای هورمون تستوسترون ممکن است سلولهای سرطانی را فعال کنند. در این بین عامل تغذیه میتواند تأثیر زیادی در سرطان پروستات ناشی از مشکلات هورمونی داشته باشد.
پیشگیری از سرطان پروستات
واقعیت این است که هیچ استراتژی اثبات شده ای برای پیشگیری از بروز سرطان پروستات وجود ندارد. شاید شناخت علت سرطان پروستات بتواند تا حدودی در این زمینه مؤثر باشد. ضمن اینکه پیروی از سبک زندگی سالم هم میتواند عامل اثربخشی در پیشگیری از بروز انواع سرطان از جمله سرطان پروستات باشد. در ادامه به ذکر برخی راههایی که ممکن است در پیشگیری از این بیماری تأثیر داشته باشند، اشاره خواهیم کرد.
- داشتن وزن مناسب
- پیروی از رژیم غذایی سالم و متعادل
- زندگی جنسی فعال
- افزایش مصرف ویتامین دی
- ترک سیگار و مصرف مشروبات الکلی
جمع بندی
- در این مطلب به بررسی علت سرطان پروستات در دو بخش مختلف بر اساس میزان تأثیرگذاری پرداختیم.
- علت سرطان پروستات میتواند هر چیزی باشد، زیرا این عامل چندان مشخص نشده است. اما به طور کلی سرطان پروستات یک بیماری پیری شناخته میشود که در بیش از 90 درصد موارد فرد را در سنین بالا درگیر میکند.
- علت سرطان پروستات هر چه که باشد تشخیص و درمان به موقع میتواند در درمان این بیماری حتی در مواقع بد خیم بودن مؤثر باشد.