مهم ترین علائم سرطان کبد

علائم سرطان کبد چیست؟ بی شک شناخت هر بیماری، در گروی شناخت علائم و نشانه های آن است. چه بسا آگاهی به موقع از این علائم فرد را در زمان کوتاه تری به نتایج مطلوب برساند. در ادامه به مهم ترین علائم سرطان کبد اشاره خواهیم کرد و هر یک را به اختصار توضیح می دهیم.

علائم شایع سرطان کبد چیست؟

• کاهش وزن

یکی از مهم ترین علائم سرطان کبد، کاهش وزن است. به دنبال کاهش اشتهای فرد و در مقابل افزایش انرژی بدن جهت تولید، توسعه ی سلول های بدخیم و همچنین مبارزه ی بدن با بیماری، بدن دچار نوعی عدم تعادل خواهد شد.

این امر در نهایت سبب کاهش وزن ناخواسته و سریع فرد می شود. از این رو لازم است در صورت مشاهده ی هر گونه کاهش وزن ناخواسته و سریع به پزشک مراجعه نمایید.

• احساس بیماری

یکی از علائم اولیه سرطان کبد، احساس بیماری است. از جمله دلایل این امر می توان به تلاش و صرف انرژی بدن جهت مبارزه با سلول های سرطانی اشاره کرد. زمانی که غذای مصرف شده توسط فرد، کمتر از انرژی مورد نیاز بدن باشد، احساس بیماری و ضعف در فرد شدت می گیرد.

همچنین احساس بیماری می تواند به دلیل کم خونی باشد که معمولا در افراد مبتلا به سرطان دیده می شود. 

• زرد شدن پوست و سفیده چشم

این تغییر رنگ هنگامی رخ می دهد که مقدار زیادی ماده ی زرد – نارنجی موسوم به bilirubin در خون وجود داشته باشد. این ماده در گلبول های قرمز وجود دارد و به مرور آنها را از جریان خون خارج کرده و همراه با مواد زائد از بدن دفع می کند.

هنگامی که کارایی کبد دچار اختلال گردد، توانایی دفع این ماده را ندارد. این امر موجب زردی پوست و سفیده چشم می شود.

• باد شکم

یکی از علائم سرطان کبد را می توان باد شکم دانست. این امر به دنبال تجمع غیر طبیعی مایعات و آب در شکم ایجاد می گردد. اگرچه باد شکم امری طبیعی محسوب می شود اما در صورت بروز مکرر این مشکل لازم است که فرد آن را جدی تلقی کرده و حتما با پزشک مشورت نماید.

• از دست دادن اشتها

از دست دادن اشتها یکی از علائم سرطان کبد است. در بسیاری از موارد حجم وعده های غذایی و تعداد دفعات وعده ها کاهش پیدا می کنند. همچنین برخی از افراد حتی پس از مصرف حجم کوچکی از وعده های غذایی، احساس سیری می کنند.

از دست دادن اشتها نه تنها یک نشانه محسوب می شود، بلکه در برخی از مواقع سبب تشدید سایر علائم نیز می شود. زیرا منجر به کمبود مواد مغذی و دریافت ناکافی انرژی خواهد شد.

• درد شکمی

درد علامت و نشانه ی بسیار مهمی است. یکی از علائم اولیه سرطان کبد بروز دردهای شکمی است. این علامت و ناراحتی های مکرری را که به همراه می آورد، می توان از جمله علائم هشداردهنده ی سرطان کبد درد و دانست. از آنجا که با گسترش تومورها، کبد بزرگ می شود، همین امر سبب بروز درد و ناراحتی در قسمت شکم خواهد شد.  

• درد در شانه راست

در پاره ای از موارد درد ناحیه ی شکم گسترش پیدا می کند و شانه ی راست را نیز درگیر خواهد کرد. علت این امر را می توان فشار وارد شده از کبد بر اعصاب دیافراگم دانست. از آنجا که اعصاب این بخش به اعصاب شانه ی راست متصل هستند، در نتیجه این قسمت نیز درگیر می شود و بیمار به صورت مکرر دردهایی را در شانه راست احساس خواهد کرد.

• خارش پوست

دلایل گوناگونی وجود دارند که می توانند سبب بروز خارش شوند. گاهی شیمی درمانی و درمان های مربوط به سرطان می توانند این گونه خارش ها را ایجاد کنند و گاهی نیز خارش، ناشی از خود سرطان است. علاوه بر این به سبب کاهش توانایی کبد در پاکسازی سموم، خارش ایجاد خواهد شد. به جز مواردی که بر شمردیم، افزایش بیلی روبین (bilirubin) نیز می تواند به بروز خارش منجر گردد.

• برآمدگی در سمت راست شکم (توده شکمی)

یکی از علائم اولیه سرطان کبد را می توان برآمدگی در سمت راست شکم دانست. این برآمدگی به صورت توده شکمی ظاهر می شود و در ناحیه ی زیر قفسه دنده ی راست احساس می شود. معمولا این توده با درد همراه نیست اما در صورت بروز درد، نواحی اطراف توده دردناک تر هستند. در صورت وجود این علامت، فرد به دفعات مکرر نفخ شکم را تجربه خواهد کرد و لازم است که حتما به پزشک مراجعه نماید.

• تب

یکی دیگر از علائم سرطان کبد، تب کم درجه است. این تب ادامه دار است و نمی توان منشأ شناخته ای شده را برای آن در نظر گرفت. در صورتی که فرد به مدت سه هفته یا بیشتر از سه هفته، این تب را تجربه کند و با مراجعه به پزشک نیز علت آن مشخص نشود، می توان تب را در دسته تب هایی با منشأ ناشناخته (FUO) دسته بندی کرد. 

• خستگی و ضعف

یکی از نشانه های سرطان خستگی و ضعف است. این امر هم ناشی از طی کردن مسیر درمان است و هم به سبب مقاومت بدن و کاهش سطح انرژی. خستگی و ضعفی که مبتلایان به سرطان و به ویژه مبتلایان به سرطان کبد تجربه می کنند، شدید و مداوم است. این امر سبب می شود که فرد مبتلا روزها و ساعت های زیادی از شبانه روز، دچار ضعف و خستگی شود.

• تهوع و استفراغ

از جمله علائم اولیه سرطان کبد می توان به تهوع و استفراغ اشاره کرد. این علامت اغلب به سبب به وجود آمدن تومورهایی در کبد، ممکن است ایجاد شود. تهوع و استفراغ معمولا پس از مصرف غذا، خود را نشان می دهند. از آنجا که کبد نقشی حیاتی و مهمی در فرایند گوارش ایفا می کند، هر نوع مشکلی در این عضو، عملکرد دستگاه گوارش را دچار اختلال می کند.

علائم سرطان اولیه کبد

علائم اولیه سرطان کبد مربوط به زمانی است که سرطان از کبد آغاز می شود. این نوع از سرطان کبد، در پی رشد مهار ناشدنی سلول های بدخیم به وجود می آید و به مرور گسترش می یابد. شناخت علائم آن می تواند  راهی به سوی درمان به موقع و سریع این بیماری باشد.

 از جمله علائم اولیه سرطان کبد می توان به درد سمت راست شکم در ناحیه ی فوقانی اشاره کرد. نفخ شکم نیز می تواند از علائم اولیه این نوع سرطان باشد. از دیگر علائم می توان به این موارد اشاره کرد:

• بزرگ شدن کبد (فرد می تواند افزایش حجم را به صورت توده ای در قسمت زیرین دنده های طرف راست بدن حس کند.)
• زردی پوست و زرد شدن سفیدی چشم ها
• ضعف عمومی بدن
• احساس خستگی و کسالت

علائم سرطان ثانویه کبد یا متاستاتیک

علائم ثانویه سرطان کبد مربوط به زمانی است که سرطان در قسمت های دیگری از بدن ایجاد می شود و در نهایت به کبد می رسد و در کبد گسترش پیدا می کند. به عنوان مثال سرطان می تواند از روده ها آغاز شود و به کبد برسد و این عضو را درگیر کند.

یکی از مهم ترین علائم ثانویه سرطان کبد کاهش وزن است. این نوع کاهش وزن کاملا ناخواسته است و ارتباطی با رژیم های غذایی ندارد. همچنین کاهش وزنی که به دنبال سرطان کبد به وجود می آید سریع است.

از دیگر عوامل می توان به:

• حالت تهوع
• بزرگی کبد
• خستگی مداوم
• بزرگی طحال

اشاره نمود. برخی از این نشانه ها و علائم شباهت هایی با سایر بیماری های خوش خیم کبد دارند. این نشانه ها همزمان با گسترش بیماری و رشد تومورها تشدید می شوند.

علائم خاموش سرطان کبد

علائم خاموش سرطان کبد گسترده و متنوع هستند. زیرا این نوع سرطان از جمله سرطان هایی به شمار می رود که معمولا در مراحل اولیه، علامت و نشانه ی خاصی ندارد. از همین رو آشنایی با علائم گوناگون این سرطان راهی مهم جهت شناخت به موقع آن است.

چاقی را می توان یکی از علائم خاموش این بیماری به شمار آورد. بالا رفتن میزان آنزیم های کبدی سبب ایجاد کبد چرب می شود. این مشکل در نهایت می تواند زمینه ساز بروز سرطان کبد گردد.

آن دسته از افرادی که در دوره ای درگیر ابتلا به هپاتیت ب و ث بوده اند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان کبد خواهند بود.

• زردی پوست
• خستگی
• مصرف بیش از حد الکل
• سابقه ی خانوادگی
• ورم شکم

نیز از جمله علائم خاموش این بیماری به شمار می روند. 

نشانه های سرطان کبد در سونوگرافی

از آنجا که سرطان کبد در مراحل اولیه معمولا بدون علامت است، انجام سونوگرافی راهی مطمئن جهت شناسایی این بیماری محسوب می شود. توجه داشته باشید که جهت دریافت نتایج صحیح و شناسایی درست علائم سرطان کبد در سونوگرافی، دقت تکنسین اهمیت ویژه ای دارد.

معمولا پزشک به منظور تمایز میان توده های بدخیم جامد و آن دسته از کیست ها که از مایع پر شده اند، انجام سونوگرافی را لازم می داند. در جریان سونوگرافی مواردی از قبیل بافت های نواری شکل که نشان دهنده توده های بدخیم هستند، قابل شناسایی اند.

تکنسین رادیولوژی توده ها را از نظر جریان خون و همچنین شکل آنها مورد بررسی قرار می دهد. علاوه بر این در جریان سونوگرافی توده های خوش خیم و کم خطر نیز شناسایی خواهند شد. 

علائم سرطان کبد در آزمایش خون

آزمایش خون یکی از راه هایی است که به پزشک در شناسایی دقیق علائم سرطان کبد کمک می کند. لازم به ذکر است که این آزمایش نمی تواند در بردارنده ی نتایج قطعی سرطان کبد باشد بلکه با توجه به وضعیت خون و همچنین آنزیم های کبدی، تغییرات و علائم این نوع سرطان را نشان می دهد.

علاوه بر این تغییراتی را که به دنبال این علائم ایجاد شده اند نیز مشخص می کند. از جمله علائمی که در آزمایش خون مورد بررسی قرار می گیرند عبارتند از:

چگونگی عملکرد کبد، آزمایش هپاتیت و بررسی نشان گرهای سرطان از جمله آلفا فتوپروتئین (AFP). نکته ی مهمی که لازم است مورد توجه قرار گیرد این است که گاه حتی وجود سرطان نیز ممکن است آلفا پروتئین را در سطح نرمالی قرار دهد. علاوه بر این گاه افزایش سطح آلفا پروتئین متأثر از عوامل دیگری از جمله بارداری است.

علائم سرطان کبد در زنان

ممکن است برای بسیاری از افراد این سوال مطرح شود که سرطان کبد در زنان با چه علائمی بروز می کند؟ در پاسخ باید گفت که تفاوت معناداری میان علائم و نشانه های سرطان کبد بین زنان و مردان وجود ندارد.

علائمی که پیش از این به آنها اشاره کردیم، در هر دو گروه می توانند بروز کنند. مطالعات و بررسی ها نشان داده است که سرطان کبد از جمله سرطان هایی به شمار می رود که در مردان بیشتر از زنان دیده می شود.

به گونه ای که این سرطان را پنجمین دلیل شایع مرگ و میر ناشی از سرطان در مردان می دانند. همچنین گزارش ها حاکی از آن است که نسبت ابتلای زنان به سرطان کبد در مقایسه با مردان، 1 به 2 است. 

علائم نادر سرطان کبد

علاوه بر علائم خاموش سرطان کبد و نیز علائم اولیه و علائم ثانویه سرطان کبد که به آنها اشاره کردیم، در پاره ای از موارد شاهد علائم نادر سرطان کبد نیز خواهیم بود. این علائم به ندرت ممکن است بروز کنند و معمولا در مراحل اولیه ی بیماری، خود را نشان می دهند. از جمله ی این علائم می توان به نشانه های زیر اشاره کرد:

یکی از این نشانه ها هایپرکلسمی (Hypercalcemia) است. به دنبال این علامت، سطح کلسیم خون افزایش می یابد. از دیگر علائم نادر این نوع سرطان می توان به ژنیکوماستی (Gynecomastia) اشاره کرد.

این نشانه سبب بزرگ شدن سینه ها در مردان می گردد. هیپوگلیسمی (Hypoglycemia) نیز از جمله علائم نادر است که با کاهش سطح قند خون، خود را نشان می دهد. ارتیروسیتوز (Erythrocytosis) نیز نشانه ای کمیاب است که با افزایش گلبول های قرمز خون بروز می کند.