علت سرطان روده چیست؟ سرطان روده سرطانی است که از روده بزرگ (کولون)، همان قسمت پایانی دستگاه گوارش شروع میشود. اگرچه این بیماری ممکن است در هر سنی رخ دهد و سن سرطان روده را نمیتوان به طور دقیق مشخص کرد، اما معمولاً افراد مسن را تحت تأثیر قرار میدهد.
در برخی از افراد که مبتلا به بیماری پلیپهای روده ای ارثی (FAP) هستند، معمولاً به خاطر ایجاد تودههای سلولی کوچک و غیر سرطانی (خوش خیم) به نام پولیپ در دیواره داخلی روده بزرگ به وجود میآید. با گذشت زمان و ایجاد جهشهای ژنتیکی برخی از این پولیپها میتوانند بدخیم شده و به تومورهای روده بزرگ تبدیل شوند.
این پولیپهای روده ای در بیماران مبتلایان ممکن است کوچک باشند و علائم کمی داشته باشند. به همین دلیل، پزشکان آزمایشهای غربالگری منظم را برای شناسایی و حذف پولیپها قبل از تبدیل شدن به سرطان و کمک به پیشگیری از سرطان روده بزرگ توصیه میکنند.
درمانهای زیادی برای کمک به کنترل سرطان روده بزرگ در دسترس است، که از این دست میتوان به جراحی، پرتودرمانی و درمانهای دارویی، مانند شیمی درمانی و درمان هدفمند مثل ایمونوتراپی اشاره کرد.
گاهی اوقات سرطان روده بزرگ سرطان کولورکتال نامیده میشود اما به طور دقیق تر میتوان گفت که کولورکتال اصطلاحی است برای ترکیبی از سرطان روده بزرگ و سرطان رکتوم – و از رکتوم شروع میشود (رکتوم ناحیه کوچکی در انتهای لوله گوارش است که بعد از روده بزرگ شروع شده و تا مقعد ادامه می باید.)
در ادامه این مطلب قصد داریم به بررسی و دلایل ابتلا به سرطان روده بپردازیم. اگر قصد دارید اطلاعات کاملی در این باره به دست آورید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
علت سرطان روده چیست؟
حال قصد داریم به علت سرطان روده بپردازیم. بدون شک سرطان روده بزرگ (کولون) زمانی ایجاد میشود که در ماده ژنتیک سلولهای کولون جهش ژنتیکی رخ داده و این سلولها به طور غیر قابل کنترلی رشد میکنند به طوری که تودههای سلولی توموری ایجاد کرده و در نهایت گسترش مییابند.
هنوز محققان نمیدانند که چه عوامل سرطان زایی دقیقی منجر به این جهشهای ژنتیکی میشوند اگر چه تعدادی از ژنهای دخیل در سرطان روده شناسایی شده است ولی علت سرطان روده به طور کامل شناخته شده نیست.
ماده ژنتیک سلول یا (DNA) شامل مجموعه ای از دستورالعملهایی است که ساختار و عملکرد سلول را مدیریت و اجرا میکنند به طوری که سلولهای سالم به روشی منظم رشد و تقسیم میشوند تا عملکرد طبیعی بدن شما حفظ شود اما وقتی در ژنهای کنترل کننده رشد و تقسیم سلول جهش ژنتیکی رخ میدهد و DNA دچار آسیب میشود سلولها به تقسیم افسارگسیخته و کنترل نشده خود ادامه میدهند.
حتی زمانی که سلولهای جدید مورد نیاز نباشد. با تجمع این سلولهای نامیرا و تقسیم شونده تومورتشکیل میشود. این تومورها با گذشت زمان رشد بیشتری میکنند و برای تأمین غذا و اکسیژن رگ زایی میکنند تا به سیستم گردش خون بدن متصل شوند.
به این ترتیب با رشد بیشتر و از طریق گردش خون و لنفاوی بدن به بافتهای اطراف نیز حمله میکنند و در آنجا مستقر میشوند. پدیده حمله سلولهای سرطانی به بافتهای اطراف را متاستاز میگویند که منجر به گسترش بیشتر سرطان به سایر نواحی بدن میشود. در واقع میتوان گفت سرطان زمانی بدخیم است که به بافتهای دیگر متاستاز کرده و گسترش یافته است.
عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ
هرچند متخصصان نمیدانند که علت سرطان روده به طور دقیق چیست اما میدانیم برخی عوامل هستند که خطر ابتلا به روده را افزایش میدهند. در ادامه به معرفی عوامل خطرناک و علت سرطان روده بزرگ میپردازیم.
انواع خاص رژیم غذایی
رژیم غذایی کم فیبر و پرچرب یکی از عوامل خطر ابتلا به سرطان روده به شما میآید. برخی از مطالعات نشان داده اند که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در افرادی که از رژیمهای غذایی سرشار از گوشت قرمز و گوشت فرآوری شده استفاده میکنند، افزایش مییابد. در نهایت میتوان اینگونه نتیجه گیری کرد که رژیم غذایی ناسالم میتواند علت سرطان روده باشد.
ورزش
افرادی که تحرک کمی دارند و کمتر از دیگران ورزش میکنند معمولاً بیشتر در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار میگیرند. انجام فعالیت بدنی منظم میتواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهد.
چاقی و اضافه وزن
افرادی که اضافه وزن دارند در مقایسه با افراد دارای وزن طبیعی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و خطر مرگ ناشی از آن هستند. بنابراین چاقی و اضافه وزن میتواند علت سرطان روده باشند.
سیگار
سیگار یکی از عوامل خطرزای سرطان روده محسوب میشود. افراد سیگاری بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این سرطان قرار میگیرند. طبق گزارشهای به دست آمده، افراد مبتلا به سرطان روده آمار زیادی در استعمال دخانیات داشتهاند.
مصرف الکل
یکی دیگر از عوامل خطرناک سرطان روده بزرگ مصرف الکل است. مصرف زیاد الکل خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش میدهد. در واقع باید بدانید که مصرف زیاد الکل جزو لیست بلند علت سرطان روده به حساب میآید.
موارد غیر قابل کنترل در ابتلا به سرطان روده
موارد غیر قابل کنترل در ابتلا به سرطان روده عبارتند از:
افزایش سن
سرطان روده بزرگ در هر سنی قابل تشخیص است، اما اکثر افراد مبتلا به سرطان کولون بالای 50 سال سن دارند. در واقع سن سرطان روده کاملاً مشخص نیست. زیرا میزان سرطان روده بزرگ در افراد کمتر از 50 سال در حال افزایش است. با این حال تحقیقات همچنان ادامه دارد.
دیابت
افراد مبتلا به دیابت بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند. بنابراین این افراد باید بیش از دیگران احتیاط کنند و به صورت دوره ای آزمایشهای لازم را انجام دهند. بنابراین دیبابت در برخی شرایط میتواند علت سرطان روده بزرگ محسوب شود.
سندرومهای ارثی
برخی سندرومها و بیماریهای ژنتیکی که روده بزرگ را درگیر میکنند، میتوانند خطر ایجاد سرطان روده بزرگ را افزایش دهند. معمولاً جهشهای ژنی اختصاصی در رابطه با این بیماری ها وجود دارد که در نسلهای مختلف خانواده ها منتقل میشوند و این دسته سرطانهای روده ارثی را ایجاد میکنند. البته تنها درصد خیلی کمی از سرطانهای روده بزرگ با این ژنهای ارثی مرتبط هستند.
شایعترین سندرمهای ارثی که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش میدهد، پولیپ آدنوماتوز خانوادگی (FAP) و سندروم لینچ است که به عنوان سرطان روده بزرگ غیر پولیپوز ارثی (HNPCC) نیز شناخته میشود. بنابراین یکی دیگر از عوامل خطرناک سرطان روده بزرگ سندرومهای ارثی است.
سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ
اگر یکی از بستگان خونی شما به این بیماری مبتلا شده است، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ در شما نیز بیشتر است. اگر بیش از یک عضو خانواده سرطان روده بزرگ یا سرطان رکتوم داشته باشند، احتمال ابتلا به این بیماری در شما نیز افزایش مییابد. در نتیجه سابقه سرطان میتواند علت سرطان روده شناخته شود.
سابقه سرطان کولورکتال یا پولیپ
اگر قبلاً سرطان روده بزرگ یا پولیپهای غیر سرطانی روده بزرگ داشتهاید، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در آینده بیشتر خواهد بود. این افراد در واقع مستعد بیماری هستند و خطر ابتلا به سرطان مجدد در آنها از افراد دیگر بیشتر است.
التهاب روده
بیماریهای التهابی روده بزرگ، مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون، میتوانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند. بنابراین التهاب روده یکی از عوامل خطر ابتلا به سرطان روده است.
نقش تغذیه در ابتلا به سرطان روده
تغذیه نقش مهمی در ابتلا به سرطان روده دارد. به گونهای که میتواند علت سرطان روده باشد. افرادی که به رژیم غذایی خود اهمیتی نمیدهند و خوراکیهای مختلف را به صورت متعادل مصرف نمیکنند نسبت به سایر افراد بیشتر در خطر ابتلا به این نوع سرطان هستند. در ادامه به مواردی میپردازیم که در ابتلا به سرطان روده بزرگ نقش مهمی دارند.
مصرف بالای گوشت قرمز
مصرف بالای گوشت قرمز به عنوان یکی از مواردی شناخته شده است که ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش دهد. البته دلیل این گفته به درستی مشخص نیست اما ممکن است برخی مواد سرطان زا در دمای بالا هنگام پخته شدن گوشت ایجاد شوند.
مصرف کم مواد غذایی حاوی فیبر
پیش تر گفتیم که کمبود فیبر در رژیم غذایی روزانه میتواند یکی از علل ابتلا به سرطان روده باشد. بنابراین باید افراد از فیبر کافی در رژیم غذایی خود بهره مند شوند. حبوبات به مقدار قابل توجهی دارای فیبر، ویتامین و پروتئین هستند. علاوه بر این حبوبات دارای ترکیباتی به نام فلاونوئیدها هستند که از رشد تومورهای سرطانی جلوگیری میکنند.
جمع بندی
در این مطلب با علت سرطان روده و عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به این بیماری آشنا شدید. در ادامه روشهایی برای پیگیری از ابتلا به سرطان روده را خواندید. اگر سرطان روده بزرگ ایجاد شود، درمانهای زیادی برای کمک به کنترل آن در دسترس هستند. با این حال بهتر است که همیشه روشهای پیشگیری را مورد نظر داشته باشید.
- افراد سیگاری
- چاقی و اضافه وزن
- افراد بی تحرکی
- تغذیه نامناسب
- داشتن سابقه سرطان
- دلایل موروثی